7 Şubat 2011 Pazartesi

Ruhu Özgürlüğe Kavuşturan Dans: Odissi Klasik Hint Dansı


Dünyanın en eski dansı Odissi, klasik bir Hint dansıdır. Ayrıca da bir yoga şeklidir. Bu dans formu Doğu Hindistan’ın Orissa eyaletinden - özellikle Puri şehrinden - ve bu şehirin merkezi Rab Jagannatha tapınağından gelir. Hint-Sanskrit
klasik dans ve müzik kuramı bilge bir kişi olan Hint müzikoloğu Bharata’nın yaklaşık M.Ö. 400 ila M.Ö. 200 tarihli Natya Şastra’sında (eski Hint tiyatro ve sahne sanatı üzerine teorik bir tez ) bulunur. Bharata Hint dans, müzik ve tiyatro doğasını tanımlamada etkili olan bir dizi rasa ya da ruh hallerini / duyguları da özetler.

Odissi dansı birkaç bin yıldır tapınaklara bağlı oldup özel, yüksek eğitimli ve saygın genç kız dansçılar tarafından muhafa- za edilmiştir. Bu dansçılara yerel olarak mahariler ya da deva-dasi (Bhakti-yoga ya da Krişna’ya adanmışlık hizmetinin felsefesini oyunlaştırmak için yetiştirilmiş profesyonelce dans eden ve şarkı söyleyen genç kızlar) denir. Danslar bu kızlar tarafından ritüeller göre tapınağın girilmesi yasak özel odasında yapılırdı. Natya Şastra bu tür dans formunu desi (sadece eğlendirici) formların aksine margi, ya da ruh-özgürleştirici dans, olarak sınıflandırır. Erkek dansçılarsa dini bayramlar sırasında büyük halk kitleleri için tapınaklar dışında dans ederlerdi. Şu anda Odissi geleneksel ve dini bayramlar vesilesiyle tüm dünya sahnelerinde yapılır.

Kesinlikle zengin tarih ve gelenekle dolu bir dans tarzıdır; güzelliği bu dünyadaki hiçbir şeyle kıyaslanamaz. Odissi çok yumuşak, lirik ve akıcı; aynı zamanda da dinamiktir. Güzellik dolu pozlar bize Hint heykellerini anımsatır.

Hint klasik danslarının çok önemli bir özelliği sanatçılar tarafından bir hikaye anlatmak ve nesneler, hava, doğa ve duygu gibi bazı kavramların göstermek için bir işaret dili gibi kullanılan mudra ya da özel bir anlam taşıyan el jestleridir. Birçok klasik danscılar dans formunun ayrılmaz bir parçası olarak yüz ifadelerini de yer verir.

Odissi dansında aynı diğer Hint klasik danslarında olduğu gibi iki kategori var:
1) Nritta: güzel hareketler ve heykelsel pozlarla dolu saf, soyut dans.
2) Nritya: Radha-Krişna, Şiva, Ganeş hakkında eski kutsal kitaplardan öyküler anlatan ifadelerle dans. Müzik çeşitli raga (ezgi dizesi) ve tala (ritim) halinde klasiktir.

www.odissi.pl

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder